Het Dilemma | Zijn consumenten die meer zonnepanelen installeren dan hun gemiddelde verbruik verstandig bezig?

Een Nederlands huishouden gebruikt gemiddeld 2.760 kilowattuur stroom per jaar. Dat cijfer zal vanwege de toenemende elektrificatie van het energiesysteem fors stijgen in de toekomst. Doet een individuele consument er goed aan daarop voor te sorteren en meer zonnepanelen te plaatsen dan zijn verbruik? Of betekent kiezen voor overproductie van zonnestroom dat die zich financieel in de vingers snijdt vanaf het moment dat de salderingsregeling wordt afgebouwd?

Wat is wijsheid, meer zonnepanelen of niet?
‘Er zijn een aantal goede redenen om er meer te installeren dan je verbruik. Een extra zonnepaneel verdien je met de huidige energieprijzen en dankzij saldering in 2 à 3 jaar terug. Het is duidelijk dat de salderingsregeling niet tot in de eeuwigheid zal blijven bestaan, maar zelfs al krijg je nog maar een paar eurocent terug voor zonnestroom die je aan het stroomnet levert, dan nog is het een goede investering. Bovendien is het altijd duurder om je zonne-energiesysteem later uit te breiden dan er nu wat meer aan uit te geven.’

Je zegt een aantal redenen?
‘Ook uit het oogpunt van esthetiek is er veel voor te zeggen. Stel je hebt 7 of 9 zonnepanelen nodig om in je gemiddelde energiebehoefte te voorzien, dan oogt het in de meeste gevallen toch mooier als je er 1 extra legt. En wanneer je bijvoorbeeld all black-zonnepanelen plaatst, dan wil je dat die er allemaal hetzelfde uitzien. Dat is nu vaak al een uitdaging, ze moeten daarvoor in de regel uit dezelfde batch komen. Later toevoegen leidt tot kleurverschillen. En gedacht vanuit die wenselijkheid van visuele uniformiteit: verschillende soorten en maten zonnepanelen volgen elkaar heel snel op.’

Het is over een paar jaar lastig een model te vinden dat er goed uitziet naast de zonnepanelen die je nu plaatst…
‘Exact. Bovendien zal de elektriciteitsvraag van het leeuwendeel van de huishoudens stijgen, onder andere door de aanschaf van meer duurzame technologie zoals warmtepompen en elektrische auto’s. Hierop kun je een voorschot nemen door meer zonnepanelen te leggen. Je kunt daar ook al geld mee verdienen door je zelfconsumptie te vergroten, bijvoorbeeld door het plaatsen van een infraroodpaneel als verwarming voor je badkamer. Zo bespaar je op duur aardgas.’

Hoe zie jij in dit perspectief de opkomst van de thuisbatterij…
‘Ook dat is een argument om nu al meer zonnepanelen te plaatsen dan je verbruik, omdat je met een batterij overproductie kunt bufferen voor eigen gebruik en die te verkopen bij gunstige prijzen. In Vlaanderen zie je hoe snel het kan gaan met de thuisbatterij. Daar is binnen een jaar een enorme markt ontstaan. Als groothandel zetten wij daar momenteel heel veel thuisbatterijen weg. Dat geldt ook voor ons intelligente systeem dat iedere batterij slim maakt: Bliq. Dat faciliteert het behalen van een maximaal rendement uit je zonnepanelen en batterij, onder andere op basis van de capaciteit van je opwek en opslag, weersvoorspellingen, het gedrag van het energiehuishouden en de uurprijzen van de energie van morgen. We zien nu in Vlaanderen dat het  “slim maken” met Bliq de terugverdientijd van de batterij verlaagt met 30 tot 50 procent.’

Wat is de downside van meer zonnepanelen plaatsen dan je verbruik?
‘De kans dat je achteraf moet constateren dat het een slechte investering was is zeer klein. Ik kan me weinig scenario’s voorstellen waarin dat het geval is. De energieprijzen zullen uiteindelijk wel weer gaan dalen, maar of ze ooit op het oude niveau belanden is de vraag. De salderingsregeling zal verdwijnen, maar dat het in een harde klap gebeurt, is ondenkbaar. Ook in Nederland breekt de thuisbatterij hoe dan ook binnen afzienbare tijd door. De aanschaf van een warmtepomp wordt gemeengoed, over enkele jaren worden er geen nieuwe auto’s met verbrandingsmotoren meer verkocht…’

Maar Nederland kent wel een groot netcapaciteitsprobleem, zonnepanelen worden daardoor steeds vaker afgeschakeld…
‘Die verhalen hoor je veel, in werkelijkheid gebeurt het met een relatief laag percentage pv-installaties. Nog los van de oplossing die een thuisbatterij kan brengen, is het ook mogelijk om de omvormer meer te onderdimensioneren. Daarbij sluit je meer zonnepanelen aan op dezelfde omvormer. Hierdoor zal op momenten van grote instraling de vermogenspiek door de omvormer afgevlakt worden. Dit terwijl je over het hele jaar bijzonder weinig inboet op de opwek van zonnestroom.’