‘Vlaamse overheid moet geen weerstand tegen digitale meter creëren, maar mensen helpen’

Hoe gaat het met de implementatie van de digitale meter in Vlaanderen?
‘Iedereen heeft er een in 2029. Dat is wettelijk vastgelegd. We zitten nu op bijna 50 procent van de huishoudens, eind dit jaar is dat naar verwachting 80 procent. Het is dus een vlot lopend proces naar mijn idee. Je kunt online zien wanneer je aan de beurt bent.’

De Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) zegt nu dat plaatsing van die meters in totaal tot 3 miljard euro kan gaan kosten, veel meer dan gedacht.
‘Het zou hier 2 keer zoveel kosten als in andere landen. Waarom dat zo is? Ik weet het niet. Energieminister Demir vindt het aanleiding om een nieuwe kosten-batenanalyse te doen, en spreekt nu al over een eventuele vertraging van de uitrol om zo geld te besparen. Dat zorgt voor onrust bij consumenten met zonnepanelen en een digitale meter, althans dat berichtten diverse media.’

‘Ik ben financieel slechter af dan mijn buurman die nog een analoge meter heeft…’
‘Exact, en dat is geen rare gedachte. Die komt echter deels voort uit een breder probleem. Er worden maatregelen over burgers heen gestort zonder hen mee te nemen. Zo worden in steden zero-emissiezones ingesteld. De oude diesel moet worden verkocht en een nieuwe wagen aangeschaft. Niet iedereen heeft die mogelijkheid. Tegelijkertijd is er niet voor voldoende alternatieven gezorgd om de stad op een andere wijze in en uit te kunnen. Zorg eerst voor de alternatieven rond mobiliteit zodat je iedereen meekrijgt en niet enkel zij die de middelen hiervoor hebben om een nieuwe wagen te kopen.’

Zoiets is ook gebeurd met de digitale teller?
‘Eind 2020 was de boodschap dat wie voor 2021 zonnepanelen installeerde nog 15 jaar gebruik mocht maken van de terugdraaiende teller, de Vlaamse salderingsregeling. De rechter bepaalde begin 2021 dat dat niet doorging. Feitelijk is hiermee sprake van een verbroken belofte door de overheid, feitelijk bedrog, mooier kan ik het niet verwoorden. Dat betekende opnieuw een klap voor het vertrouwen in de overheid en slaat het draagvlak voor de digitale teller compleet weg. Maar het gaat verder dan dat.’

Je doelt op?
‘Even later werd er een capaciteitstarief ingevoerd en werden dynamische tarieven gepromoot. Dat is heel veel complexe verandering op korte tijd voor de mensen die kortgeleden nog kampten met torenhoge tarieven en facturen. Geen wonder dat mensen het niet meer begrijpen en dan denken; had ik nog maar even gewacht met die digitale teller. En het roept weerstand op bij wie hem nog niet heeft.’

Wat moet er dan wel gebeuren?
‘Minister Zuhal Demir moet niet zomaar wat in de media roepen, wetende dat haar woorden voor nog meer onrust of weerstand bij burgers zorgen. De overheid moet mensen meenemen bij dit soort impactvolle maatregelen – ze helpen begrijpen waarom die nodig zijn en ze daarbij ondersteunen – in plaats van te kiezen voor eenrichtingsverkeer. Het begint kortom met dingen goed uitleggen aan burgers, niet met hen zaken door de strot douwen. Er wordt veel geroepen in de politiek, men laat ballonnetjes op, zeker in verkiezingstijd.’

Parlementariër Sam Van Rooy van Vlaams Belang is niet verbaasd dat een digitale meter meer kost, hij is ook voor keuzevrijheid.
‘Hij zei dat een analoge meter zeer robuust is, levenslang meegaat. Bij een digitale meter is er veel geavanceerde technologie en kan er volgens hem veel stukgaan. Deze redenering is onzinnig uiteraard, je moet kijken naar de totale systeemkosten en niet naar 1 onderdeel ervan. En wat de keuzevrijheid betreft, moet de focus niet liggen op het type meter – analoog of digitaal – maar moet gefocust zijn op de mogelijkheden van een digitale meter die beschikbaar worden als je je gedrag aanpast. Een digitale meter kan evengoed als analoge meter dienen, maar het gevolg is dat je dan ook niet de voordelen hebt. Dat moeten we blijven benadrukken.’

Onder de streep?
‘We hebben onze keuzes gemaakt in Vlaanderen. We werken aan een energietransitie om de ergste dreigingen van klimaatverandering af te wenden. Onze nucleaire centrales worden uitgefaseerd. De omschakeling naar hernieuwbare energie zorgt ervoor dat de vraag de productie volgt en niet langer andersom. Met andere woorden, de flexibiliteit in ons energiesysteem moet worden vergroot. Ook consumenten zullen hun gedrag dus moeten aanpassen, iedereen moet zijn steentje bijdragen. Feit is dat de wereld complexer wordt en dat mensen vaak niet over de juiste kennis beschikken, bijvoorbeeld niet het verschil tussen kilowatt en kilowattuur weten. We moeten dus allereerst begrip en draagvlak creëren, hier ligt ook een opgave voor bedrijven in de hernieuwbare-energiesector.’

De digitale meter is een cruciale technische schakel in een flexibel energiesysteem, voor slim energiemanagement door huishoudens.
‘Er is dus niets om bang voor te zijn. Hij faciliteert nieuwe verdienmodellen bijvoorbeeld in combinatie de technologie van Lewiz die Xemex en Cast4All hebben ontwikkeld. Deze oplossing voor het monitoren en aansturen van energiehuishoudens kent 3 use cases: meer zelfverbruik van zonnestroom, peakshaving met het oog op het capaciteitstarief en het maximale uit een dynamisch stroomcontract halen zonder dat de consument de complexe energiewereld moet kennen. We hebben sinds onze start in 2022 meer dan 15.000 orders genoteerd, en nu meer dan 5.000 installaties op onze naam staan. We groeien dus gecontroleerd. Dat is prima. Je kunt immers nog zo’n mooie technologie ontwikkelen, de kunst zit in die opschalen naar de markt, op een efficiënte wijze en zodanig dat iedereen de voordelen ziet en die ook plukt. Dan leg je een stevige basis voor langdurig succes.’