Van gidsland naar middenmoot in elektrisch rijden: Nederland zet klimaatdoelen op het spel

Het FET verenigt alle relevante brancheverenigingen met als doel het bevorderen van elektrisch vervoer. Hoe loopt dat momenteel?
‘Nederland kwam vliegend uit de startblokken op het gebied van elektrische auto’s en laadinfra. Inmiddels zijn we ingehaald door andere Europese landen. Het gaat te langzaam, dit terwijl de ambitie naar boven is bijgesteld.’

Je doelt op?
‘Met “Fit for 55” verhoogde Europa het doel ten aanzien van het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen naar 55 procent in 2030. Rutte IV gooide daar nog eens 5 procent bovenop, Nederland wil naar 60 procent. Voor mobiliteit groeide de opgave daarmee van 7,4 naar 11 miljoen ton minder CO2-emissie aan het einde van dit decennium. So far so good.’

Het toont leiderschap op het gebied van klimaatverandering.
‘Zeker. Maar het aandeel plug-in hybrides in Nederland is 4,8 procent, dat van volledig elektrisch 2,9 procent. We willen naar 100 procent elektrische nieuwverkopen in 2030, hebben dus weinig tijd om heel veel voor elkaar te krijgen. Tegelijkertijd dreigt de verkoop van elektrische auto’s nu snel te stagneren.’

We gaan het niet halen?
‘Het beleid is geenszins in lijn met de beleidsdoelen. Neem bijvoorbeeld het afschaffen van het fiscale voordeel voor zakelijke elektrische rijders in 2026. De vrijstelling op de motorrijtuigenbelasting (mrb) vervalt en door hun zwaardere gewicht gaan elektrische rijders mogelijk meer betalen. Hier is nog veel in gaande omdat dit elektrische auto’s zelfs duurder maakt dan fossiele auto’s. Maar er zijn meer maatregelen die de verkeerde kant op sturen. Kijk naar de korting op de belasting van benzine en diesel die werd ingevoerd vanwege de sterk stijgende prijzen als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Die is nog steeds niet teruggedraaid. Op initiatief van de VVD zijn die accijnzen nog een jaar bevroren. Hoelang gaan we nog door met geld storten in deze bodemloze put? En deze maatregel wordt ook nog eens uit het groeifonds bekostigd. Dat is bedoeld om groene en innovatieve projecten te stimuleren. Maak daar maar eens chocola van.’

Iedereen wil kunnen blijven rijden…
‘Zeker, dat is ook belangrijk, en we willen met zijn allen ook die energietransitie. Kilometerbeprijzing waarin CO2-uitstoot wordt meegenomen is de oplossing. Vele partijen onderkennen dit, maar het is een gevoelig politiek onderwerp, een maatregel die niet door iedereen met gejuich zal worden ontvangen. Toch zal dit besluit snel moeten worden genomen om de zaak in beweging te krijgen.’

Een gemiddeld huishouden kan geen elektrische auto betalen, die zijn dan de klos.
‘Voordat kilometerbeprijzing daadwerkelijk is georganiseerd, zijn we alweer 8 jaar verder. Tussentijds is dus ook forse actie nodig. Natuur en Milieu pleit onder andere voor een slooppremie op oude diesels, zodat mensen met zo’n auto over kunnen stappen op elektrisch met een aankoopsubsidie. Zo worden ze ook niet uit steden geweerd vanwege de zero-emissiezones die vanaf 2025 op vele plekken feit zijn. Daarnaast mag Nederland onder andere een voorbeeld nemen aan België dat ons op het gebied van elektrisch rijden snel voorbijstreeft.’

Je doelt op het invoeren van een zware CO2-taks op het rijden van hybride en fossiele auto’s?
‘En verplicht bijvoorbeeld elektrisch voor zakelijke vloten van bedrijven, koop en lease. Wettelijke normen op dit vlak geven niet alleen een sterke impuls aan elektrisch vervoer. Er ontstaat dan 4 jaar later tevens een serieuze tweedehandsmarkt. Dat is cruciaal, willen we elektrische auto’s versneld en breed uitrollen. Samen met stimuleren door aankoopsubsidies en bijtellingsvoordeel kun je zo heel makkelijk sturen.’

Het FET is een initialief van het Rijk, praat met de overheid. Gaan jullie wensen worden gehonoreerd?
‘Je kan alleen maar hopen dat een nieuw kabinet ze serieus neemt. De huidige situatie is uitermate zorgelijk. En dan heb ik het over meer dan de energietransitie. Hoe meer elektrische wagens op de weg, hoe schoner de lucht. Amsterdamse kinderen roken momenteel het equivalent van 6 sigaretten per dag. Van voorbereidingen op beleidswijzigingen is nog geen sprake in Den Haag, we hebben wel goede hoop dat de mrb voor elektrische auto’s gecorrigeerd wordt. Wij zullen met de feiten blijven hameren op het belang en ervan uitgaan dat het gezond verstand overwint.’